Concorde uçağının yakıt sorununu çözen motor tasarımı ödül getirdi

TEKNOLOJİ TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (ETÜ) Makine Mühendisliği Bölümü öğrencileri, Concorde uçağının 18 yıl önce uçuştan çekilmesine neden olan yüksek yakıt tüketimi sorununu çözen motor tasarladı. Öğrencilerin geliştirdiği 'turbofan' motoru, Amerikan Havacılık ve Uzay Enstitüsü'nce düzenlenen yarışmada 20 üniversite arasında finale kalarak 1'inci oldu.

Dünyada ses üstü uçuş yapan Concorde'un uçuşları, 2003 yılında yüksek yakıt tüketimi nedeniyle durduruldu. Eski turbojet motor olan 'Olympus 593' kullanılan uçakta yakıt tüketiminin düşürülmesinin en önemli yolunun motor tipinin turbofan olarak değiştirilmesi düşünüldü. 2028'de tekrar uçuşu beklenen Concorde uçağı için turbofan motor tasarımı öngörüldü. TOBB ETÜ Makine Mühendisliği Bölümü öğrencilerinden oluşan ETÜ- Phoenıx takımı, Concorde uçağı için kalkış sırasında ses patlaması yaşamadan daha sessiz ve daha az yakıt tüketerek çevreci uçuş gerçekleştirebilecek turbofan motor tasarladı.

20 ÜNİVERSİTE ARASINDA BİRİNCİ OLDULAR

ETÜ-Phoenıx takımının motoru, dünyanın en saygın havacılık ve uzay enstitülerinden olan Amerikan Havacılık ve Uzay Enstitüsü'nün 40 yıldır düzenlediği 'Let’s Re-Engine Concorde' yarışmasında 20 üniversite arasında finale kalarak 1'inci oldu. Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Sıtkı Uslu danışmanlığında bölüm öğrencileri Mert Battal Şen, Mustafa Cem Canbaz, Buğrahan Uysal, Yağız Ataberk Erişti, Tuna Kök, Muaz Yusuf Tağ, Remzi Erdem Barış ve Deniz Akbulut’tan oluşan takım, yarışmada elde ettikleri başarı ile büyük mutluluk yaşadı.

MOTOR AĞIRLIĞI YÜZDE 20 AZALTILDI

Öğretim Üyesi Sıtkı Uslu, 16 bin metre irtifada ses hızının 2 katı hızda Londra-New York arası uçuşunu 3,5 saatte tamamlayan ETU-Phoenix motorunun, Concorde'un orijinal motoru olan 'Olympus 593' motoruyla karşılaştırıldığında uçuş başına 44 bin dolar tasarruf ile toplam yakıt tüketimini yüzde 44 düşürdüğünü söyledi. Uslu ayrıca motor ağırlığının da 2028 yılına kadar kullanıma girmesi beklenen teknolojik gelişmeler ve malzeme iyileştirmelerine bağlı olarak optimize edilerek yüzde 20 oranında azaltıldığını kaydetti. Uslu, "TOBB ETÜ öğrencilerinin yaptığı optimizasyon çalışmaları sonucunda motor bileşenlerinin 5 bin saatlik ömrüne göre yapılan hesaplamaya göre, yakıt tüketimi bazında toplam 63 milyon dolarlık kar sağlanması bekleniyor" dedi.

'FARKINDALIK YARATMAYA ÇALIŞIYORUZ'

Dr. Uslu, "Amerikan Havacılık ve Uzay Enstitüsü'nün 40 yıldır düzenlediği uçak motoru yarışmasında bu seneki konu 2003’ten beri uçuşu gerçekleşmeyen Concorde uçağının motorunu geliştirmek ve tasarımını yapmaktı. Değişik ülkelerden öğrenciler ve üniversiteler katıldılar. TOBB ETÜ Makine Mühendisliği olarak 8 öğrencimle birlikte yarışmaya katıldık. Geçen yıl ekim ayında hazırlanmaya başladık. 10 ay kadar sürdü. Temmuz ayında ilk 3’e giren takımlar bir final sunumu yaptı. 9 Ağustos’ta yapılan final sunumunda 1’inci olduk. Bundan büyük mutluluk duyuyoruz. Özellikle bu tür yarışmalara katılarak farkındalık yaratmaya çalışıyoruz. Çalışkan genç araştırmacı arkadaşları da bu alana yönlendirme ve bir de insan kaynağı yetiştirmeye çalışıyoruz" diye konuştu.

'UÇUŞ BAŞINA 44 BİN DOLAR TASARRUF'

Tasarladıkları yeni motor ile yüksek yakıt tüketiminin ve kalkış sırasında yaşanan gürültünün ortadan kalkacağını belirten Uslu, "1976-2003 arasında ses üstü uçuş yapan tek yolcu sivil uçağı Concorde uçağıydı. 2003 yılından beri yüksek bilet fiyatları ve kalkış sırasında yaşanan gürültüden dolayı bu uçağın uçuşu gerçekleşmiyordu. Concorde’da eski bir turbojet motor olan Olympus 593 kullanılıyordu. Yakıt tüketiminin düşürülmesinin en önemli yolu motor tipinin turbojet motordan, turbofan motora değiştirilmesi olarak düşünüldü. 2028 yılında uçağın tekrar uçması bekleniyor; fakat bu durumda motor tasarlanması gerekiyor. Biz öğrencilerimizle birlikte bir turbofan motoru tasarlayarak yüzde 40 civarında yakıt tasarrufu sağlıyoruz. Ses patlaması denen gürültüyü de aşarak yeni bir turbofan tasarlamış olduk. Yakut tasarrufunda çok ciddi bir tasarruf sağladığımızı düşünüyoruz. Normal uçuşlar 8 saatte tamamlanıyordu. Ancak Concorde 3,5 saatte o yolu alıyor. Yapılan hesaba göre uçuş başına 44 bin dolar bir tasarruf sağlıyor" dedi.