Bakan Dönmez: Rusya-Ukrayna savaşı, enerji piyasasında türbülansın şiddetini artırdı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Avrupa Enerji Borsaları Birliği’nin (Europex) Antalya’nın Serik ilçesi Belek turizm bölgesindeki bir otelde düzenlenen 20’nci yıl buluşmasına katıldı. Küresel salgınla ortaya çıkan enerji darboğazının, serbest piyasa dinamiklerinin korunması adına paydaşların önemini bir kere daha gösterdiğini belirten Bakan Dönmez, Europex’in 20’nci yıl dönümünü kutladı.

SAVAŞ TÜRBÜLANSIN ŞİDDETİNİ ARTIRDI

Son yıllarda enerji piyasasının arz sıkıntısı ve maliyet artışlarıyla mücadele ettiğini belirten Dönmez, "İlaveten yaşadığımız jeopolitik riskler, enerji piyasalarının sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Kovid-19’un yaraları henüz sarılmamışken, yaşanan küresel kuraklık ve Rusya’nın Ukrayna savaşı içinde bulunduğumuz türbülansın şiddetini daha da artırdı” dedi.

5 KATA VARAN ASTRONOMİK RAKAMLAR

Daha önceki enerji krizlerinden daha ağır ve sonuçları uzun döneme yayılacak zorlu bir sürecin tecrübe edildiğini belirten Dönmez, "Bugün uzmanların da üzerinde ittifak ettiği üzere küresel enflasyonist baskıların en önemli sebebi artan enerji fiyatları. Bu durum tabi ki manipülatif fiyat hareketleriyle birleşince son dönemde enerji fiyatlarında çok hızlı bir yükseliş gördük. Elektrik ve doğal gaz piyasalarında 5 kata varan astronomik rakamlar ortaya çıktı” diye konuştu.

ENERJİ POLİTİKALARI UYARISI

Enerji politikalarının hem konjonktürel gelişmelere hem de gelecekteki tehdit, fırsat ve risklere göre yeniden dizayn edilmesi gerektiğini dile getiren Bakan Dönmez, "Konjonktürel gelişmeleri sadece günümüze yansıyan olaylar olarak değerlendiremeyiz. Bugün ortaya çıkan ve yarının enerji dünyasında krize neden olabilecek her olayı uzun vadeli bir perspektifle ele almak zorundayız. Bu nedenle, güçlü yanlarımızı daha fazla öne çıkarıp, zayıf yönlerimizi de bir an önce iyileştirmemiz gerekiyor” dedi.

FİYATLARDA AŞIRI OYNAKLIK

Bakan Dönmez, arz sıkıntısı ve fiyatlarda aşırı oynaklık şeklinde tezahür eden krizin etkilerinin son kullanıcıya en az şekilde yansıması için ülkelerin bir dizi önlem paketi hayata geçirdiğini belirterek, "Bu durum ülke ekonomilerine ekstra yük getirse de enerji piyasalarının dengeye oturması adına atılması gereken adımlardı. Çünkü enerji fiyatlarındaki aşırı oynaklık, ekonominin en önemli enstrümanı olan öngörülebilirliğe önemli ölçüde zarar veriyor. Rekabet ortamında mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir enerji piyasası ortamının korunması her zaman birinci önceliğimiz” dedi.

KURULU GÜCÜN YÜZDE 54’Ü YENİLENEBİLİR KAYNAKLAR

Türk enerji piyasasının güçlü ve dinamik bir büyüme eğilimi gösterdiğini anlatan Bakan Dönmez, şöyle konuştu:

"Türkiye, bugün 100 bin megavatı aşan elektrik kurulu gücüyle Avrupa’da altıncı, dünyada 14’üncü sırada yer alıyor. Kurulu gücümüzün yüzde 54’ü yani yarısından fazlası yenilenebilir enerji kaynaklarından oluşuyor. 2021 yılında 331 teravat/saat elektrik üretimiyle Avrupa’nın en büyük üçüncü ülkesi olduk. 2022 Nisan ayında yaklaşık 26 teravat/saat üretimin yüzde 55’ini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağladık. Bir önceki yılla kıyasladığımızda yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimimiz yüzde 11 oranında artış gösterdi. 2021 yılında elektrik ithalatımız 2,3 teravat/saat oldu. Yine aynı dönemde elektrik ihracatımız ise bir önceki yıla göre yüzde 68 artarak 4,2 teravat/saat olarak gerçekleşti. Aslında Türkiye Güneydoğu Avrupa’da en yüksek kurulu güce sahip ve Avrupa’nın en ucunda olma hasebiyle bizim doğudaki Gürcistan, Irak, savaş öncesi Suriye ve geçmişte İran’la elektrik ticaretimiz vardı. Şimdi bu halkaya Azerbaycan da eklendi ve Gürcistan üzerinden Avrupa’ya elektrik ihracatı yapabileceğiz.”

KARADENİZ GAZI İÇİN 2023’Ü GÖSTERDİ

Doğalgaz boru hattı, Türk Akım’ın Avrupa’nın enerji güvenliği açısından son derece kritik konular olduğunu da kaydeden Dönmez, sözlerini şöyle tamamladı:

"Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya ulaşması için belki yeni adımlar önümüzdeki günlerde atılabilir. Doğal gaz tarafına baktığımızda orada da devreye aldığımız uluslararası projelerin ne denli hayati olduğu ortaya çıktı. Önümüzdeki yıl kullanıma başlayacağımız Karadeniz gazı, Saros Körfezi’nde inşası devam eden FSRU tesisimiz ve doğal gaz depolama tesislerimizin kapasite artırma çalışmalarıyla, arz güvenliğimiz çok daha iyi bir noktaya gelecek. Sahip olduğumuz bu alt yapı ve kaynaklarla, ülkemiz yakın gelecekte Avrupa için referans fiyatın oluşabileceği bir ticaret merkezi konumuna gelebilir. Çalışmalarımızı bu vizyon doğrultusunda sürdürüyoruz.”